Przywództwo
-
(1) Nagrobek biskupa Bocholta we wschodnim chórze (prezebiterium)
W 1173 r. książę saski Henryk Lew ufundował w tym miejscu trzynawową romańską bazylikę. Ok. 150 lat później biskup Lubeki Heinrich Bocholt ukończył budowę świątyni, wzbogaconą o nowy chór (prezbiterium) i obejście (ambit) dla wianuszka kaplic i nowych ołtarzy. Gotycka część ufundowana przez biskupa Bocholta aktualnie wykorzystywana jest np. na świąteczne śniadanie wielkanocne, spotkania przy kawie, lekturę Biblii dla dzieci, konferencje, wystawy. Bocholt, teolog, ale i doktor medycyny, jest pochowany właśnie w tej części katedry.
-
(2) Południowy aneks z lat 80-tych XX w
Przestrzenny, dobrze oświetlony aneks południowy z pięknym widokiem na otaczającą zieleń i Młyński Staw (Mühlenteich) jest dedykowany najmłodszym wiernym. Dzieci mają tutaj swój ołtarz, śpiewają religijne pieśni, słuchają tekstu Biblii oraz biblijnych historii, uczą się i bawią.
-
(3) Kaplica chrzcielna i barokowe organy
Pierwotnie chrzcielnica umiejscowiona była przy głównym wejściu do katedry. Fakt ten przypominał każdemu wchodzącemu, że jest ochrzczony, i że należy do Boga. W 1942 r. na skutek alianckich nalotów na miasto znaczna część wnętrza świątyni uległa zniszczeniu. Chrzcielnica w aktualnym kształcie zaprojektowana została przez Fridhelma Grundmanna. Niemal co niedzielę odbywają się tutaj ceremonie chrztu, którym towarzyszy muzyka barokowych organów. Co ciekawe, znakomity instrument jest tak skonstruowany, że organista grać na nim może jedynie w pozycji stojącej.
-
(4) Skarga Chrystusa
„Skarga Chrystusa skierowana do niewdzięcznego świata” to barokowy obraz, ukazujący Zbawiciela z podniesioną ręką na tle niecodziennego tekstu, zwanego Słowem Katedry z Lubeki,
„Jestem światłem, ale nie widzisz mnie.
Jestem ścieżką, ale nie podążasz za mną.
Jestem prawda, ale nie uwierzyłeś mi.
Jestem życiem, ale nie szukasz mnie.
Jestem pełen bogactw, ale nie prosisz o wsparcie.
Jestem szlachetny, ale nie służysz mi.
Jestem pełen piękna, ale nie kochasz mnie.
Jestem miłosierny, ale nie szukasz mojej łaski.
Jeśliś potępiony – przyjmij to ode mnie”. -
(5) Christophorus jako święty patron podróżnych
Legenda głosi, że obdarzony wyjątkową siłą i wzrostem Christophorus, trudnił się przenoszeniem ludzi, najpewniej pielgrzymów, na drugą stronę rzeki. Pewnego dnia dane mu było nieść na swoich barkach dziecko. Ciężar okazał się ogromny, ale z toni, która zaczęła Christophorusa pochłaniać, dobiegł głos, przedstawiający dziecię jako samego Chrystusa, dźwigającego grzechy całego świata. Od tej chwili Christophorus, czyli święty Krzysztof, stał się patronem podróżnych.
-
(6) Lektorium
Autorem drewnianych późnogotyckich rzeźbień na katedralnym lektorium jest Berndt Notke. Lubecki mistrz, pochodzący z Pomorza, ukończył dzieło w 1477 r., kiedy powstał także słynny Krzyż Triumfalny (patrz: 9). Na ścianie lektorium widoczne są posągi czterech świętych patronów katedry: Mikołaja, Marii, Jana Chrzciciela, Błażeja. Wpisany w drewniane rzeźbienia zegar pochodzi z okresu późniejszego (1628 r.), a posiada bogaty, charakterystyczny dla baroku program ideowy. Wybijaniu kwadransów towarzyszy ruch kobiecej postaci wyobrażającej Wiarę, podczas pełnych godzin ukazana jako szkielet Śmierć obraca klepsydrę, czym przypomina nam ograniczoność i kruchość ludzkiego żywota, wszelako którego kres nie nastąpi jeszcze w tej chwili. Wierni z ufnością przyglądali się kolejnym godzinom darowanym przez Pana Czasu, którym jest sam Bóg.
-
(7) Ołtarz Jednorożca z 1509 r.
Dedykowany Najświętszej Pannie ołtarz, powstały tuż przed wybuchem reformacji, ukazuje zwiastowanie narodzin Jezusa, przy wykorzystaniu popularnego w późnym średniowieczu motywu łowienia jednorożca. Bóg przychodzi na świat poprzez swego Syna. Tajemnica wcielenia objawia się w specyficznym języku symboli: złowić jednorożca może tylko Dziewica, na której łonie ten położy swoją głowę. Róg jednorożca zamiast tradycyjnej lilii trzyma także w ręku zwiastujący anioł.
-
(8)Ołtarz Światła z 1999 r.
Zapalenie świecy jest modlitwą bez słów, dzień po dniu czynią tak dziesiątki wiernych albo odwiedzających świątynię. Dwa razy w miesiącu w piątki odbywa się modlitewne nabożeństwo przy powstałym z płonących świec ołtarzu, na które składają się zarówno pieśni ekumenicznego bractwa z Taizé, intencje ogólne, jak i momenty absolutnej ciszy.
-
(9) Krzyż Triumfalny
Fundatorem monumentalnego krzyża, ukończonego w 1477 r., był biskup Lubeki Erich Krummedinck. Po obu stronach nastawy widnieją postaci Adama i Ewy, przedstawionych jako wygnańcy z raju, następnie Bolesna Matka Boska wraz ze świętym Janem Ewangelistą; najbliżej krzyża autor Berndt Notke przedstawił klęczące figury fundatora i Marii Magdaleny, będącej wedle tradycji grzesznicą, nawróconą przez miłosierdzie Jezusa. Modelowany na prawdziwe Drzewo Życia, obrastający gałęziami i liśćmi krzyż, ukazuje drogę od upadku pierwszych rodziców ku zbawieniu. Wiara w Chrystusa, który poświęca swoje ziemskie życie na drzewie krzyża, daje życie wieczne.
-
(10) Ołtarz kanonicznych pór dnia
Ołtarz został stworzony w XV w. przez lubeckiego artystę, który w swym dziele nawiązał do tradycyjnej modlitwy, nazywanej Godzinkami, odmawianej w 7 momentach dnia, zestawiając ją z 7 wybranymi stacjami Drogi Krzyżowej. Widoczne pod częściami ołtarza podpisy pochodzą z hymnu 77 (wg Protestanckiej Księgi Hymnów): „Chrystus dający zbawienie”. Podczas 7 tygodni przed Wielkanocą luterańscy wierni katedry gromadzą się przed ołtarzem na nabożeństwie, będącym przypomnieniem męki Chrystusa, jak i poświęconym cierpieniom współczesnych ludzi.
-
(11) Ołtarz gildii żeglarzy z 1422 r.
Gildia żeglarzy, a właściwie przewoźników obsługujących kanał Stecknitz, komunikujący Lubekę z Lauenburgiem, powstała już w XV. w. Początkowo ołtarz przeznaczony był dla kościoła św. Mikołaja, czyli pierwszego kościoła parafialnego Lubeki, dziś stanowiącego architektoniczny fragment katedry (część zachodnia). Centralna scena ołtarza ukazuje Matkę Boską z Dzieciątkiem z popularnymi w późnym średniowieczu świętymi: Katarzyną Aleksandryjską i Barbarą. Skrzydła boczne ukazują m.in. Zwiastowanie, Nawiedzenie, Narodziny Jezusa, Pokłon Trzech Króli).
-
(12)Putto z bańkami mydlanymi
Charakterystyczne barokowe przedstawienie aniołów jako dzieci (tzw. putto), pojawiło się w zdobieniach jednej z kaplic grzebalnych lubeckiej katedry. Uosabiać miało wszechogarniającą radość intensywnych, ale ulotnych momentów życia, wzmocnioną dodatkowo przez motyw baniek mydlanych. Barokowy koncept zakładał skontrastowanie witalnego nastroju poprzez umieszczenie putta na froncie kaplicy grzebalnej.
-
(13) Ołtarz główny
W każdą niedzielę oraz inne dni świąteczne o godz. 10.00 odprawiana jest w katedrze luterańska eucharystia, podczas której członkowie Rady Kościelnej zapalają świece, prowadzą liturgię słowa oraz pomagają przy udzielaniu Komunii Świętej.
-
(14) Renesansowa ambona z 1568 r.
Ambona to charakterystyczny element wystroju świątyni protestanckiej, z niej głoszono nauki nowej konfesji. U dołu ambony katedralnej widoczna jest figura Mojżesza z Tablicami Dekalogu. W obecnym kształcie ambona udekorowana jest 7 reliefami, przedstawiającymi sceny z życia Jezusa. Na szczecie widoczna jest figura Chrystusa Zmartwychwstałego pochodząca z 1570 r. Katedra w Lubece jest siedzibą biskupa Kościoła Północnego (Nordkirche), i właśnie z tej renesansowej ambony wygłaszane jest charakterystyczne dla kościoła protestanckiego kazanie.
-
(15)Organy Marcussena z 1970 r.
W swym zewnętrznym wyglądzie instrument nawiązuje do tradycji północnoniemieckiej, cechują go bowiem ogromne rozmiary, chór, boczne wieże pedałów. Przez lata organy były regularnie wykorzystywane przez katedralnego organistę, a podczas słynnego Lubeckiego Lata Organowego grywało na nich wielu znakomitych artystów zagranicznych. Organy Marcussena poddano renowacji w 2016 & 2022 r.
-
(16) Witraże autorstwa Lothara Quinte z lat 1963-1964
Oryginalne katedralne witraże uległy zniszczeniu w wyniku nalotów w 1942 r. Podczas rekonstrukcji wybrano przeszklenia z prostymi okuciami ołowianymi. Zachodnie okno zostało artystycznie zaaranżowane przez alzackiego artystę Lothara Quinte. Podczas wieczornych nabożeństw, zwłaszcza w marcu i wrześniu, słoneczne promienie - przebiegając przez barwne szkło - dają niezwykły efekt kolorystyczny ukazując Krzyż Triumfalny: prawdziwe kazanie bez słów!
-
(17) Madonna z 1509 r.
Figura Maryi wykona została tuż przed reformacją, a zdają się w niej pobrzmiewać słowa anielskiego pozdrowienia: „Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą”. Matka Boska patrzy na syna, który jedną dłoń unosi w geście błogosławieństwa, drugą dotyka winogron, spoczywających w ręku Maryi. Jakkolwiek gesty wyglądać mogły familiarnie, radośnie, może nawet zabawnie, stanowią zapowiedź Chrystusowej męki oraz Komunii Świętej.
-
(18) Legenda fundacji z 1646 r.
Nad zamurowanym przejściem do kazalnicy dawnego klasztoru katedralnego znajdują się dwa obrazy z 1646 roku, które ilustrują sagę powstania katedry:
Kiedy cesarz Karolus Magnus polował pewnego dnia na granicy wendyjskiej, dzięki szczególnej sztuce udało mu się upolować pięknego, dużego jelenia. Już naciągnął łuk: wtedy dumne zwierzę opadło na kolana i przytuliło się do niego. Teraz cesarz nakłada na niego złotą obrożę ozdobioną klejnotami i wypisuje liczbę lat, które minęły od narodzin Chrystusa. Czterysta lat później książę Henryk Lew widzi jelenia, który każdego ranka przybywa z jego zamku w dole Hertogen do źródła, które wznosi się na górze. Rozkazuje złapać jelenia i patrząc na ozdobę szyi, widzi, że między potężnymi rogami wyrósł złoty krzyż. To poruszyło jego serce, więc kazał położyć fundamenty kościoła katedralnego w miejscu odwiedzonym przez jelenia i nadał mu złoty krzyż na czerwonym polu jako herb.
Ale nie był w stanie całkowicie pokonać źródła, a jeśli ktoś uważnie słucha, nadal szumi w najgłębszej ziemi. Dlatego wieże są krzywe (Lübische Geschichten und Sagen, opublikowane w 1852 r.).